Als het gaat over de gezondheid van het gebit, dan wordt er vaak vooral gedacht aan het voorkomen van gaatjes en van tandvleesontstekingen. Maar er is nog een ander ernstig tandheelkundig probleem dat helaas weinig onder de aandacht komt, namelijk gebitsslijtage. Waardoor ontstaat gebitsslijtage?
Tandglazuur is hard en slijt langzaam. Toch slijt uw gebit in de loop van de jaren. Bijvoorbeeld door het verkeerde gebruik van een tandenborstel of door tanden knarsen. Mechanische slijtage wordt dat genoemd. Slijtage door chemische invloeden komt van zuren in de voeding. Dit verschijnsel heet tanderosie. Als het gebit voortdurend blootstaat aan mechanische en/of chemische invloeden neemt de kans op slijtage toe. Uw tandarts kan zien of dat bij u het geval is.
Soorten gebitsslijtage
Er zijn verschillende vormen van gebitsslijtage te onderscheiden, namelijk erosie, abrasie en attritie. Bij erosie is er sprake van een chemische vorm van slijtage. Hierbij lossen het tandglazuur en het wortelcement op door zuren. De oorzaak van erosie ligt meestal bij het nuttigen van frisdranken en vruchtensappen, maar ook maagzuur kan tanderosie veroorzaken. Bij abrasie ontstaat er gebitsslijtage door een mechanisch proces. Vaak is dit het gevolg van een verkeerde manier van tanden poetsen, door te veel druk op het glazuur uit te oefenen. Maar ook bijvoorbeeld mensen die pijproken of timmerlieden die vaak een spijker tussen de tanden houden, kunnen last krijgen van abrasie. Attritie ten slotte is een vorm van gebitsslijtage die veroorzaakt wordt door het over elkaar schuiven van tanden en kiezen.
Voorkomen van gebitsslijtage
De verschillende vormen van slijtage vragen ook om andere manieren van voorkomen. Erosie kan voorkomen worden door te stoppen met drinken van dranken waar zuren inzitten en door maagzuur tegen te gaan. Abrasie kan worden voorkomen door op de juiste manier uw gebit te reinigen en door niet langdurig harde voorwerpen tussen de tanden te klemmen. Bij attritie kan de oplossing liggen in een speciale bescherming tegen tandenknarsen.
Beperk slijtage bij het reinigen van uw gebit
Poets twee maal per dag uw tanden en kiezen zorgvuldig met een zachte tandenborstel. U oefent voldoende druk uit als u de borstel aan het eind van het handvat vasthoudt tussen uw duim en de toppen van uw vingers. Poets alle plekken in de mond even goed. De eerste tand of kies die u poetst slijt vaak het meest. Als u tandenstokers of ragers gebruikt, beperk dit dan tot één keer per dag. Eet of drink een uur voordat u uw tanden poetst geen zure producten.
Beperk het aantal eet- en drinkmomenten
Veel voedingsmiddelen bevatten zuren. Speeksel heeft een beschermende werking. Het neutraliseert de zuurinwerking op het gebit. Eet u de hele dag door zure producten, dan kan het speeksel die aanvallen op het gebit niet meer neutraliseren. Niet alleen om tanderosie te voorkomen, maar ook om de kans op gaatjes te verkleinen geldt: beperk het aantal keren dat u eet of drinkt. Gebruik drie maaltijden per dag en daarnaast niet meer dan vier keer iets tussendoor. Water zonder prik, koffie en gewone thee zonder suiker zijn niet schadelijk voor uw gebit.
Beperk de zuurinwerking
Drink niet te vaak dranken waarin zuren zitten en houd zure dranken niet in uw mond, maar slik ze direct door. Neem niet iedere keer een klein slokje, maar drink het in een keer op. Neem niet telkens kleine hapjes van zuur voedsel, maar eet het in een keer op. Hierdoor blijft de inwerking van zuur op het tandoppervlak beperkt. Gebruik ten minste een uur voor het tanden poetsen geen zure producten. Het zuur tast namelijk het tandglazuur aan. De borstel en de tandpasta hebben een schurende werking. Als u direct na het eten of drinken van zuur uw tanden poetst, kunt u het tandglazuur gemakkelijk wegpoetsen. Dan slijt uw gebit dus sneller. Dat geldt ook als u direct nadat u heeft overgegeven uw tanden poetst. Geef uw gebit ook dan de tijd om te herstellen.
Neutraliseer zuur met water, melk of kaas
Neem in plaats van zure producten of na gebruik ervan een glas water of melk, of een klein stukje kaas. Zo voorkomt of beperkt u de schadelijke invloed van zuren.
Stop met verkeerde gewoonten
Probeer verkeerde gewoonten, zoals nagelbijten, kluiven op een pen of potlood, pijproken en de tanden als een schaar of mes gebruiken af te leren. Dat kan moeilijk zijn, omdat u dit vaak onbewust doet. Tandenknarsen doet u bijvoorbeeld tijdens de slaap. Overleg met uw tandarts of mondhygiënist hoe u dit probleem het beste kunt aanpakken.
Gebitsslijtage door tanden poetsen
Als u krachtig of te intensief (te vaak of te lang) op een plek poetst, kunnen groeven in het gebit ontstaan. Zelfs het tandvlees kunt u wegpoetsen, waardoor de tandhalzen bloot komen te liggen. Blootliggende tandhalzen zijn niet bedekt met glazuur en daarom gevoeliger voor slijtage. Vermijd om dezelfde redenen te intensief gebruik van tandenstokers of ragers.
Gebitsslijtage door zuren in voeding en dranken
Zuren in voeding en dranken kunnen tanderosie veroorzaken. Zuur zit onder andere in appels, sinaasappels, citroenen, grapefruit, kiwi’s, vruchtensappen, (light-)frisdranken (ook ijsthee), wijn en bijvoorbeeld breezers. Tanderosie is een sluipend proces dat niet gemakkelijk te herstellen is. Het gaat niet alleen om hoeveel zure producten u eet en drinkt. Het gaat vooral om hoe vaak, hoe lang, de tijdstippen en de manier waarop u dat doet. Wanneer tanderosie niet wordt bestreden, kunnen zuren het tandglazuur en vervolgens zelfs het blootliggende tandbeen oplossen. Zie verder wat veroorzaakt tanderosie?
Vind je dit artikel interessant? Like en deel het met anderen!
